I-Word Foundation
Yabelana ngaleli khasi



THE

I-WORD

Vol. 12 DECEMBER 1910 Cha 3

I-Copyright 1910 ka-HW PERCIVAL

ISUKA

NGEMUVA kwengqondo yomuntu lapho kuvela khona ngokwemvelo futhi ngaphandle komzamo umcabango wendawo esizayo noma isimo senjabulo. Umcabango uvezwe ngokuhlukahlukene. EsiNgisini ihunyushwe ngendlela yegama elithi izulu.

Izinto zokutholwa ezitholakala emigodini nezindawo zokungcwaba zezakhamizi zaseMelika ezingaphambi kwamehlo zifakazela umbono wazo wezulu. Amatshe ezikhumbuzo, amathempeli kanye nemibhalo ebhalwe ngensimbi nangamatshe emanxiweni empucuko yasendulo eMelika kufakazela ukukholelwa ezulwini, ngabakhi balezo zimpucuko. Amakhosi ezwe leNayile akhulisa obelisks, imibhoshongo namathuna, futhi abashiya njengothule, ofakazi abazobe bememezela isimo esizayo senjabulo kumuntu. Izinhlanga zase-Eshiya zinikela ngengcebo yobufakazi emihumeni nasezindaweni eziphakemeyo, nezincwadi ezigcwele izincazelo zesimo sabantu esijabulisayo njengemiphumela yezenzo zakhe ezinhle emhlabeni. Ngaphambi kokuba izikhonkwane ezikhomba ezulwini zezinkolelo zobuKristu ziphakanyiswe enhlabathini yaseYurophu, izangqa zamatshe nezinsika nezimbungulu zazisetshenziswa ngumuntu ukuletha izibusiso zezulu phezu kwakhe ngenkathi esemhlabeni, nokumenza akwazi ukungena emkhakheni wezulu omuhle ngemuva ukufa. Ngendlela yakudala noma enomkhawulo, noma ngokukhululeka noma ngokweqile kwesiko, umjaho ngamunye uzwakalise ukukholelwa kwakhe esimweni esizayo sasezulwini.

Wonke umjaho unezinganekwane nezinsumansumane zawo ezikhuluma ngendlela yazo yendawo noma isimo sokungabi namsulwa, lapho umjaho ubuhlala khona ujabule. Kulesi simo sokuqala banikezwa umuntu ophakeme ababembheka ngokwesaba noma ngokwesabeka noma ngenhlonipho futhi ababemthatha njengenkosi yabo, ijaji noma njengobaba, ngokuthenjwa kwezingane. Lawa ma-akhawunti athi imithetho yanikezwa umdali noma ophakeme, ukuze ngokuphila ngalezi, umjaho uqhubeke nokuphila esimweni sawo senjabulo elula, kepha imiphumela emibi izohambela noma ikuphi ukusuka empilweni ebekiwe. Indaba ngayinye ilandisa ngendlela yayo yokungalaleli kohlanga noma kobuntu, bese kuthi ngezinkinga, usizi, nezinhlekelele, ngobuhlungu babo nosizi olubangelwa ukungazi nokungalaleli kokhokho.

Inganekwane kanye nenganekwane nemibhalo kusho ukuthi izinhlanga zabantu kufanele ziphila esonweni nasosizini, zigwazwe yizifo futhi zihlushwa ukuguga okuphelela ekufeni, ngenxa yalesosono sasendulo sokhokho. Kepha irekhodi ngalinye ngendlela yalo, futhi ngesimilo sabantu okwenziwe ngalo, libikezela isikhathi lapho ngokuthandwa ngumdali noma ngokuchithwa kokungalungi okwenziwe, abantu bayobalekela iphupho elinengqondo lokuphila komhlaba futhi bangene indawo lapho izinhlungu nokuhlupheka nezifo nokufa kungatholakali khona, futhi lapho bonke abangena khona beyohlala injabulo engaphenduleki futhi engavunyelwe. Lesi isithembiso sezulu.

Inganekwane kanye nenganekwane kanye nemibhalo engcwele inquma ukuthi umuntu kufanele aphile kanjani nokuthi yini okufanele ayenze ngaphambi kokuba athole noma amnike ubuhle bezulu. Efanele ukuphila nesimilo sohlanga lwakhe, umuntu utshelwa ukuthi uyozuza izulu ngomusa waphezulu noma alizuze ngezenzo zobuqhawe empini, ngokunqoba isitha, ngokunqoba abangamhloniphi uNkulunkulu, ngokuphila kokuzila ukudla, ukuba yedwa, ukholo. , umthandazo noma ukuzisola, ngezenzo zesisa, ngokukhulula ukuhlupheka kwabanye, ngokuzidela nempilo yenkonzo, ngokuqonda nokunqoba nokulawula izinkanuko zakhe ezingafanele, ukuthambekela nokuthambekela kwakhe, ngomcabango olungile, isenzo esifanele kanye ngolwazi, nokuthi izulu lingaphezu noma ngaphezu komhlaba noma lizoba semhlabeni esimweni esithile esizayo.

Izinkolelo zobuKristu maqondana nesimo somuntu sokuqala nangesikhathi esizayo zihlukile kunalezi ezinye izinkolo zasendulo. Ngokuya kwemfundiso yobuKhristu indoda izalwa futhi iphila esonweni, futhi kuthiwe inhlawulo yesono ngukufa, kepha kungenzeka abalekele ukufa nezinye izinhlawulo zesono ngokukholwa eNdodaneni kaNkulunkulu njengoMsindisi wayo.

Izitatimende ezikuTestamente eliSha mayelana nezulu ziyiqiniso futhi zinhle. Izitatimende zemfundiso yenkolo mayelana nezulu lemfundiso yenkolo ziyisigcino sezinto ezingenangqondo, ukuphikisana kanye nokungaboni ngaso linye okubonakalayo. Baxosha ingqondo futhi bathokozise izinzwa. Izulu lemfundiso yenkolo liyindawo ekhanyiswe ngamalambu amahle, futhi ifakwe futhi ihlotshiswe ngokweqile ngezinto zasemhlabeni ezibiza kakhulu; indawo lapho izingoma zokudumisa zihlabelelwa khona njalo ezinhlakeni zomculo; lapho imigwaqo igeleza ubisi noju nokuyilapho kudla khona ukudla okuyimfihlo; lapho umoya uthwele khona iphunga lamakha amnandi nempepho enamakha; lapho injabulo nentokozo kuphendulwa kukho konke ukuthintwa nalapho iziboshwa noma izingqondo zamadoda zicula futhi zidansa khona futhi kujabulise futhi ku-hosannas yomkhuleko nokudumisa, kuyo yonke iphakade elingapheli.

Ngubani ofuna izulu elinje? Yimuphi umuntu ocabangayo ongavuma izulu elingashoni, elingemukeli, uma ngabe liphonswe kuye? Umphefumlo womuntu kumele ufane nesiwula, inhlanzi enamakha noma i-mummy, ukubekezelela noma ikuphi ukungabi nalutho okunjalo. Akekho umuntu ofuna izulu lezenkolo kulezi zinsuku futhi akekho ongaphansi kwesazi semfundiso yenkolo, osishumayezayo. Ufuna ukuhlala lapha kulomhlaba oqalekisiwe kunokuthi uye ezulwini elikhazimulayo elihlelile walakha walinikeza esibhakabhakeni esikude.

Yini izulu? Akunjalo noma ingabe ikhona? Uma kungenjalo, kungani-ke uchithe isikhathi ekukhohliseni umuntu ngenhlonipho enjalo engenamsebenzi? Uma lukhona futhi lufanele ngenkathi, kungcono kakhulu ukuthi umuntu alwisise futhi alisebenzele.

Umqondo ufisa injabulo futhi ubheke phambili endaweni noma esimweni lapho injabulo izotholakala. Le ndawo noma lesi sifundazwe sichazwa ngegama elithi izulu. Iqiniso lokuthi zonke izinhlanga zabantu selicabanga sonke isikhathi futhi likholelwa kuhlobo oluthile lwezulu, iqiniso lokuthi bonke bayaqhubeka nokucabanga futhi babheke ezulwini, kuwubufakazi bokuthi kukhona okuthile engqondweni okuphoqa umcabango, nokuthi le nto kumele ifane ngohlobo lalokho egcizelela kuyo, nokuthi izoqhubeka nokuphoqelela futhi iqondise umcabango wokuya ekufezisweni kwayo kuze kufinyelele leyo njongo efanelekile.

Kunamandla amakhulu emcabangweni. Ngokucabanga nokubheka phambili ezulwini lapho umuntu efile, umuntu uzibekelela umfutho futhi wakhe ngokwendlela efanelekile. Lo mandla kumele ube nesisho sawo. Impilo yasemhlabeni ejwayelekile ayiniki ithuba lokuvezwa okunjalo. Imibono enjalo kanye nokufisa kuthola ukuvezwa kwabo ngemuva kokufa emhlabeni wezulu.

Umqondo ungowesinye isizwe ovela endaweni ejabule, umhlaba wengqondo, lapho usizi, umbango nokugula kungaziwa khona. Ukufika ogwini lomhlaba womzimba okhangayo, isivakashi siyamangala, sikhungwe, sikhungathekiswe ukukholwa, inkohliso nokukhohlisa kwamafomu nemibala nemizwa. Ngokukhohlwa isimo sakhe esijabulile futhi efuna injabulo ngokusebenzisa izinzwa ezisetshenziselwa umuzwa, ulwa futhi azabalaze abese elusizi ukuthola lapho esondela ezintweni, ukuthi injabulo ayikho. Ngemuva kokuhlala futhi ngokuxoxisana, kwezingxabano, impumelelo kanye nokudumazeka, ngemuva kokuhlukumezeka ebuhlungwini futhi kuncishiswe injabulo engeyona eyejwayelekile, isivakashi sisuka ezweni langempela sibuyele ezweni lakubo elijabule, sithathe isipiliyoni.

Ingqondo iza futhi futhi ihlale futhi idlule isuka ezweni lomzimba iye kwelayo, izwe lengqondo. Ingqondo iba ngumhambi ohamba isikhathi ovame ukuvakashela, kepha ongakaze azwakalise ukujula noma axazulule izinkinga zempilo yangempela. Umuntu ubenolwazi oluningi ngenzuzo encane. Uvela ekhaya lakhe laphakade ukuchitha usuku emhlabeni, bese ephinda futhi ephumula, kodwa abuye futhi. Lokhu kuqhubeka kuze kube yilapho esethola kuye uqobo, umkhululi wakhe, ozokhipha izilwane zasendle ezamehlana naye, ozokhipha izikhohlisi ezamehlelayo, ozomhola ngentokozo ebabazekayo ehlane lomhlaba eligubhayo nasendaweni yobukhosi lapho ezazi yena uqobo, engathinteki izinzwa futhi engathinteki ngezifiso noma izilingo futhi engatholakalanga emiphumeleni yesenzo. Kuze kube yilapho ethola umkhululi wakhe futhi azi umbuso wakhe wokuphepha umuntu angabheka phambili ezulwini, kodwa ngeke ayazi noma angene ezulwini kuyilapho kufanele eze ngokungazi emhlabeni.

Ingqondo ayikutholi okubalulekile kwasezulwini emhlabeni, futhi ayikaze ibe yisikhashana esifushane ngokuhambisana nendawo ezungezile nangemizwa yayo nezinzwa nemizwa yakhona. Kuze kube yilapho ingqondo iba ngumazi nenkosi yakho konke lokhu, ingeke yalazi izulu emhlabeni. Ngakho-ke ingqondo kumele ikhululwe ngokufa emhlabeni wenyama, ingene esimweni senjabulo njengomvuzo wayo, iphilele izinhloso ebibheke phambili kuzo, futhi ikhululwe ekuhluphekeni ebekakubekezelele, futhi iphunyuke izilingo okube nzima ngazo, nokuthokozela izenzo ezinhle ezenzileyo nobumbano oluyilungele.

Ngemva kokufa akubona bonke abantu abangena ezulwini. Lawo madoda umcabango wawo nomsebenzi kuchithwa ezintweni zempilo yenyama, abangazicabangeli noma bazikhathaze ngesimo sesikhathi esizayo ngemva kokufa, abangenayo imibono ngaphandle kokuzijabulisa ngokomzimba noma umsebenzi, abangenamcabango noma ukulangazelela ubunkulunkulu obungaphezu kwalokho noma ngaphakathi kubo, labo bantu ngeke babe nezulu ngemva kokufa. Ezinye izingqondo zalesi sigaba, kodwa ezingezona izitha zesintu, zihlala zisesimweni esimaphakathi njengasebuthongweni obujulile, kuze kube yilapho imizimba yenyama isilungiselelwa kabusha futhi isilungele; bese bengena ekuzalweni kwabo bese emva kwalokho baqhubeke nempilo nomsebenzi njengoba bekufunwa ukuphila kwabo kwangaphambilini.

Ukungena ezulwini, umuntu kumele acabange futhi enze lokho okwenza izulu. Izulu alakhiwa emva kokufa. Izulu alwenziwe ubuvila bengqondo, ngokungenzi lutho, ngokukhathala, ngokudinwa isikhathi, noma ukuphupha ubuvila ngenkathi uphapheme, futhi ngaphandle kwenhloso. Izulu lenziwa ngokucabanga kwenhlalonhle yakhe engokomoya neyabanye futhi itholwa ngokusebenza ngokuzikhandla kuze kube sekupheleni. Umuntu angathokozela izulu kuphela alakhe ngokwakhe; izulu lomunye akulona izulu lakhe.

Ngemuva kokufa komzimba wayo wenyama, ingqondo iqala inqubo yokuqothula lapho izifiso ezinkulu, nezinkanuko, izinkambiso, izinkanuko, kanye nokudla kufutheka. Lezi yizinto ezihlaselayo futhi zikhohlise futhi zikhohlise futhi zidukisa futhi zidanisa futhi zibangele ukuba kube nobuhlungu nokuhlupheka ngenkathi kusesemzimbeni wenyama futhi okuvimbele ekwazini injabulo yangempela. Lezi zinto kufanele zibekwe eceleni futhi zihlukaniswe nazo ukuze ingqondo ibe nokuphumula nenjabulo, futhi iphile ngezinhloso ebezikulangazelela, kepha azange zikwazi ukufeza empilweni yasemzimbeni.

Izulu liyadingeka ezingqondweni eziningi njengoba ukulala nokuphumula kungokomzimba. Lapho zonke izinkanuko nemicabango yenyama sekususiwe futhi kuqedwe ngengqondo, bese ingena ezulwini ebelizilungiselele lona uqobo.

Leli zulu ngemuva kokufa alinakuthiwa likhona endaweni ethile noma endaweni ethile emhlabeni. Umhlaba owaziwa ngabantu abafayo empilweni yenyama awunakubonwa noma uzwe ezulwini. Izulu alilinganiselwe ubukhulu lapho umhlaba ulinganiswa ngayo.

Umuntu ongena ezulwini akabuswa yimithetho elawula ukuhamba nezenzo zemizimba yenyama emhlabeni. Lowo osezulwini lakhe akahambi, futhi awenduli, futhi akahambi ngokuzikhandla kwemisipha. Akadli ukudla okumnandi, noma aphuze i-potions emnandi. Akayizwa noma akhiqize umculo noma umsindo ezinsimbi zomculo ezinezintambo, zokhuni noma zensimbi. Akaboni amadwala, izihlahla, amanzi, izindlu, izingubo, njengoba zikhona emhlabeni, futhi akaziboni izinhlobo zomzimba nezici zanoma yikuphi okukhona emhlabeni. Amasango wamaparele, imigwaqo yejaspi, ukudla okumnandi, iziphuzo, amafu, izihlalo zobukhosi ezimhlophe, amahabhu kanye namakherubi kungenzeka atholakale emhlabeni, awatholakali ezulwini. Ngemuva kokufa yilowo nalowo wakhe owakhe amazulu futhi asebenze njengommeli wakhe. Akukho ukuthengwa nokuthengiswa kokuthengiswayo noma okunye kwemikhiqizo yomhlaba, ngoba lokhu akudingeki. Ukuthengiselana ngebhizinisi akwenziwa ezulwini. Wonke amabhizinisi kumele atholwe emhlabeni. Ukuphawula okwenziwe nge-acrobatic kanye nokwenza okuhle okumangazayo, uma kufakazelwa, kumele kubonakale emhlabeni. Abekho abaculi abahlelelwe ukuphathwa kwezulu, futhi akekho noyedwa ongaba nentshisekelo kwimibukiso enjalo. Akukho msebenzi wezepolitiki ezulwini, ngoba azikho izikhundla zokugcwalisa. Akukho mahlelo noma izinkolo ezulwini, njengoba yilowo nalowo lapho eshiye isonto lakhe emhlabeni. Futhi ngeke kutholakale imfashini kanye nabantu abakhethekile bomphakathi okhethekile, ngoba indawo ebanzi, amasilika nezihlalo lapho umphakathi wembethe khona akuvunyelwe ezulwini, futhi izihlahla zemindeni ngeke zitshalwe. I-veneer nokumboza namabhandeshi nakho konke okuhlobisiwe kumele kususwe ngaphambi kokuthi umuntu angene ezulwini, ngoba konke ezulwini kunjengoba kunjalo futhi kungaziwa njengoba kunjalo, ngaphandle kwenkohliso nokuqanjwa kwamanga.

Ngemuva kokuba umzimba wenyama ubekwe eceleni, ingqondo eyayingasebenzi yayiqala ukulahla futhi izikhulule emikhobeni yezifiso zayo zenyama. Njengoba ikhohlwa futhi ingazi ngabo, ingqondo iyavuka kancane kancane ingene ezweni layo lasezulwini. Okusemqoka kokuya ezulwini injabulo kanye nokucabanga. Akukho lutho oluvunyelwe oluzovimbela noma luphazamise injabulo. Akunangxabano noma ukucasulwa kwanoma yiluphi uhlobo olungena ezulwini. Umkhakha wenjabulo, umhlaba wezulu, awumkhulu kangako, uyesabeka noma ubabaze ngoba wenza umqondo uzizwe ungabalulekile noma ungasendaweni. Futhi izulu alinandaba kangako, lijwayelekile, alinandaba noma likhathazekile kangangokuba livumela ingqondo ukuthi lizibheke njengophakeme futhi engafanelekeli embusweni. Izulu lisemcabangweni ongena, konke okuzokwazi ukukhokhela lowo mqondo (hhayi izinzwa) injabulo enkulu kunazo zonke futhi ephelele.

Injabulo yezulu icatshangelwa. Umcabango ungumqambi futhi umfashini futhi ungumakhi wezulu. Izidingo zokucabanga futhi ihlela konke ukuqokwa kwezulu. Umcabango uvuma bonke abanye ababamba iqhaza ezulwini lomuntu. Umcabango unquma okwenziwayo, nendlela okwenziwa ngayo. Kepha imicabango kuphela yenjabulo engasetshenziswa ekwakheni izulu. Izinzwa zingangena ezulwini zengqondo kuphela kuze kube sezingeni lokuthi zenziwa zadingeka enjabulweni ngomcabango. Kepha izinzwa ezisetshenziswayo zinemvelo ecwengekile kunemizwa yempilo yasemhlabeni futhi zingaqashwa kuphela uma zingangqubuzani nomqondo wezulu. Umqondo noma izinzwa ezithintekayo yinyama azinayo ingxenye noma indawo ezulwini. Manje-ke izinhlobo ezinjani zemizwa yasezulwini? Yizinzwa ezenziwa yingqondo okwesikhashana nangenxa yomcimbi, futhi azihlali.

Noma umhlaba ungabonakali noma ungezwa njengoba unjalo emhlabeni, nokho umhlaba ungabakhona futhi ubonakala ngengqondo lapho imicabango yalowo mqondo inawo, ngokuqhubekela phambili komqondo ofanele, othintekayo nomhlaba. Kepha umhlaba osezulwini manje ungumhlaba ofanele futhi awubonwa ngomqondo usesimweni sawo sangempela sobunzima nobunzima obubekelwa yimizimba yenyama. Ukube umcabango womuntu ubekhathazekile nokwenza ukuthi ihlale futhi ibenhle izindawo ezithile zomhlaba, ngokwenza ngcono isimo semvelo somhlaba nangokuziguqula zisizakale ngokuzuzisa yena kanye nabanye, noma ngokwenza ngcono isimo somzimba, izimo zokuziphatha nezengqondo nganoma iyiphi indlela, khona-ke umhlaba noma izindawo zomhlaba ayehlangene nazo, ngabe, ezulwini lakhe, kwatholakala ngokuphelele ekupheleleni, ngomcabango wakhe, futhi ngaphandle kwezingqinamba nezithiyo yena wayephambane nempilo yenyama. Umcabango uthatha indawo yenduku yakhe yokulinganisa nebanga liyanyamalala ngomcabango. Ngokomcabango wakhe omuhle nangomhlaba, kuzoba njalo ukugcwaliseka kwakhe ezulwini; kepha ngaphandle kokuzikhandla kokusebenza futhi ngaphandle komzamo wokucabanga, ngoba umcabango owazisa ukugcwaliseka kwakheka emhlabeni futhi umane uzihlalela ezulwini. Umcabango ezulwini intokozo nomphumela wokucabanga okwenziwa emhlabeni.

Umqondo awukhathalekile ngendaba yokuqanjwa kwamacala ngaphandle kokuthi isihloko sihlobene nokufanele lapho sisemhlabeni futhi sibhekwe ngaphandle kokuzithanda kakhulu. Umqambi onomcabango wakhe emhlabeni ophathelene nemoto ethile noma ithuluzi lokumisa ngenhloso yokwenza imali ngokuqanjwa kwakhe, ngabe, uma engena ezulwini, ngabe ukhohliwe futhi angawazi ngokuphelele umsebenzi wakhe emhlabeni. Endabeni yomsunguli ogama lakhe lalingelokwenza imoto efanelekile noma ithuluzi ngenhloso yokuphucula izimo zomphakathi noma ukhulula abantu abebhekene nobunzima, ngesisusa sokusiza abantu, futhi ngisho nakuye lowo mcabango wakhe owawuwenzela futhi wenza ukusungulwa ngenhloso yokubonisa isincazelo esithile — inqobo nje uma ecabanga ngaphandle komphathi noma umcabango ocabanga ukwenza imali-umsebenzi ocatshangwa ukuthi uzoba nengxenye ezulwini lomqambi futhi uzokufeza ngokugcweleyo lokho behlulekile ukubona emhlabeni.

Ukuhamba noma ukuhamba kwengqondo ezweni layo lasezulwini akwenziwa ngokuhamba kanzima noma ukubhukuda noma ukundiza, kepha ngomcabango. Ukucabanga kuyindlela ingqondo edlula ngayo isuka kwenye indawo iye kwenye. Lowo mcabango ungenza lokhu uyabonakala empilweni yenyama. Umuntu angathuthwa ecabanga ukuya ezingxenyeni ezikude kakhulu zomhlaba. Umzimba wakhe wenyama uhlala lapho ukhona, kepha umcabango wakhe uhamba lapho ethanda khona nangokushesha komcabango. Kulula kuye ukuthutha ngomqondo osuka eNew York uye eHong Kong, njengoba usuka eNew York uya e-Albany, futhi akusadingeki isikhathi. Indoda lapho ihleli esihlalweni sayo ingahle ingabi khona ngomcabango futhi iphinde ivakashele izindawo ezikude lapho ibikade ikhona futhi ingaphinde ihlale ngaphezulu kwemicimbi ebalulekile yesikhathi esedlule. Ukujuluka kungabonakala ubuhlalu ebunzini lakhe njengoba enza umsebenzi omkhulu wemisipha. Ubuso bakhe bungase busatshalaliswe ngemibala njengoba yena, esebuyele kudala, ecasukela ukumelana nomuntu, noma kungahle kuphendukele kumuntu oshayayo lapho edlula engozini enkulu enkulu, futhi sonke lesi sikhathi uyobe engazi ngomzimba wakhe wenyama nezindawo ezikuzungezile ngaphandle kokuthi iphazanyiswe futhi ikhunjulwe, noma ize ibuyele emcabangweni womzimba wayo esihlalweni.

Njengomuntu angenza futhi enze kabusha umcabango wezinto ahlangabezane nazo ngomzimba wenyama ngaphandle kokuqaphela umzimba wakhe wenyama, ingqondo, nayo, ingasebenza futhi iphinde iphile kahle ezulwini ngokuya ngezenzo nemicabango yayo emihle ngenkathi esemhlabeni. Kepha imicabango izobe isivele ihlukaniswe nakho konke okuvimbela ingqondo ukuthi ingajabuli. Umzimba osetshenziswa ngumqondo ukuzwa impilo yasemhlabeni ungumzimba wenyama; umzimba osetshenziswa yingqondo ukuthola injabulo yakhe ezulwini umzimba wayo wokucabanga. Umzimba wenyama ulungele impilo nezenzo emhlabeni wenyama. Lo mzimba ocatshangelwe wenziwa ingqondo ngesikhathi sokuphila futhi uthatha isimo emva kokufa futhi uqhubeke isikhathi eside kunesikhathi sezulu. Kulomzimba wokucabanga ingqondo iphila ngenkathi isezulwini. Umzimba womcabango usetshenziswa ngumqondo ukuhlala ezweni lawo wezulu ngoba izulu lomhlaba lisesimweni somcabango, futhi lenziwa ngomcabango, futhi nomzimba wokucabanga usebenza ngokwemvelo ezweni lawo lasezulwini njengoba kwenza nomzimba wenyama ngokwenyama umhlaba. Umzimba wenyama udinga ukudla, ukunakekelwa emhlabeni. Ingqondo idinga nokudla ukuze ilondoloze umzimba wayo wokucabanga ezweni lasezulwini, kepha ukudla akunakuba ngokoqobo. Ukudla lapho kwakusetshenziselwa umcabango futhi imicabango eyayijatshulelwa ngenkathi ingqondo yayisemzimbeni ngenkathi isemhlabeni. Ngenkathi le ndoda ibifunda futhi icabanga futhi ibonga umsebenzi wayo ngenkathi isemhlabeni, ngokwenza kanjalo, yalungisa ukudla kwayo kwasezulwini. Umsebenzi wezulu kanye nomcabango wezulu kuphela kohlobo lokudla olungasetshenziswa ingqondo yizwe lakhona lasezulwini.

Ingqondo ingaqonda ukukhuluma nomculo ezulwini, kodwa kuphela ngomcabango. Ingoma yempilo izohambisana nomculo wezinhlaka. Kepha le ngoma izobe ibunjwe ngumcabango wayo uqobo nangokwemibono yayo ngenkathi isemhlabeni. Lo mculo uzoqhamuka ezinhlakeni zezulu lomhlaba kweminye imiqondo, njengoba ziyavumelana.

Umqondo awuthinti ezinye izingqondo noma izinto ezisezulwini, njengoba izinto zenyama zixhumana neminye imizimba yasemhlabeni. Ezulwini salo umzimba wengqondo, okuwumzimba womcabango, uthinta eminye imizimba ngomcabango. Umuntu owazi ukuthintwa ngokuthintana nenyama kuphela nezinye izinto noma ngokuthinta inyama ngenyama, ngeke abonge injabulo enganikezwa engqondweni kusukela ekubambeni komcabango ngomcabango. Injabulo iyabonakala, cishe, ngokuthinta umcabango ngomcabango. Injabulo ayisoze yatholakala ngokuxhumana kwenyama nenyama. Izulu akuyona indawo enesizungu noma isimo lapho ingqondo ngayinye iboshwe yodwa ezulwini elingasho lutho. I-Hermits, ihlala yodwa kanye nabalingisi bezimo zemicabango imicabango yabo ekhathazeke cishe ngokuzicabangela bona uqobo noma ngezinkinga ezingekho emthethweni, bangajabulela amazulu abo, kepha akuvamile ukuthi umqondo ukwazi noma ubekele eceleni bonke abantu noma eminye imiqondo emhlabeni wakhe wezulu.

Izulu umuntu ahlala kulo ngemuva kokufa likusimo somqondo womuntu. Ngalesi sikhathi wayezungezwe futhi ephila ngakho phakathi nokuphila kwakhe kwenyama. Umuntu akasazi isimo sakhe sengqondo, kodwa uyazi ngaso ngemuva kokufa, bese engafani nesibhakabhaka, kodwa njengezulu. Kumele aqale adlule, akhule ngaphandle komkhathi wakhe we-psychic, okungukuthi, adlule esihogweni, ngaphambi kokuthi angene ezulwini lakhe. Ngesikhathi sokuphila kwenyama, imicabango eyakha izulu lakhe ngemuva kokufa ihlala ikwimo yayo yengqondo. Kakhulu, ngokwezinga elikhulu, akuhlali ngaphandle. Izulu lakhe liqukethe ukuthuthuka, ukuhlala ngaphandle nokufezeka kwale micabango efanele; kodwa ngaso sonke isikhathi, kukhunjulwe, usemkhathini wakhe. Kulesi sikhala kunikezwe igciwane kusuka lapho umzimba wakhe olandelayo owakhiwe kuwo.

Ingqondo ngayinye inakho futhi ihlala ezulwini layo uqobo, njengoba ingqondo ngayinye iphila emzimbeni wayo wenyama nasemkhathini wayo emhlabeni wenyama. Yonke imiqondo emazulu ayo ahlukene itholakala ngaphakathi kwezulu elikhulu lomhlaba, ngokufanayo njengoba amadoda equkiwe emhlabeni wenyama. Umqondo awukho ezulwini njengoba abantu besikhundla nangendawo emhlabeni, kepha ingqondo ikulesosimo ngemibono yayo nangekhwalithi yemicabango yayo. Umqondo ungazivalela ezulwini uqobo lwawo ngaphakathi kwezulu elikhulu futhi ungathinteki neminye imiqondo efana nekhwalithi noma amandla, ngokufana nomuntu ozivalelayo emhlabeni lapho ezishiya kuwo wonke umphakathi wesintu. Ingqondo ngayinye ingabamba iqhaza ezulwini lomunye umqondo noma ngayo yonke eminye imiqondo kuze kube sezingeni lokuthi imibono yabo iyafana futhi ngezinga lokuthi imicabango yabo ihlangana, ngokufanayo njengoba amadoda emhlabeni ezinemibono enobunye edonswa ndawonye futhi ajabulele ukuhlangana kwengqondo ngomcabango.

Umhlaba wezulu wakheka futhi wenziwa umcabango, kepha ngemicabango enjalo kuphela ezofaka injabulo. Imicabango enjengokuthi: ungintshontshile, uzongibulala, angihlebele, ungiqambele amanga, noma, nginesikhwele ngaye, ngiyamona, ngiyamzonda, angadlala ndawo ezulwini. Akufanele kucatshangelwe ukuthi izulu liyindawo ethambile noma isimo ngoba sakhiwe ngezinto ezinjalo ezingathandeki futhi ezingathembisi njengemicabango yomuntu. Injabulo eyinhloko yomuntu emhlabeni, yize incane, iza ngomcabango wakhe. Amakhosi omhlaba omhlaba awayitholi intokozo ngokugoqwa kwegolide nje, kodwa ngomcabango wokuba nawo, namandla abo alandelayo. Owesifazane akatholi isilinganiso sakhe senjabulo kusuka ezingcezisweni eziningi zezinhlobonhlobo ezisetshenziselwa ukwakheka kwembatho nasekugqokeni kwalelo gown, kodwa injabulo yakhe iphuma emcabangweni wokuthi kuyamenza muhle futhi umcabango wokuthi kuzoyala ukunconywa okuvela kwabanye. Ukujabulisa umdwebi akukho mkhiqizo womsebenzi wakhe. Kungumcabango emi ngemuva kwawo awujabulayo. Uthisha akajabuli kahle ukuthi abafundi bayakwazi ukukhumbula amafomula anzima. Ukwaneliseka kwakhe kulele emcabangweni wokuthi bayakuqonda futhi bazokusebenzisa abakubambe ngekhanda. Injabulo encane umuntu ayithola emhlabeni, uthola ngomcabango wakhe kuphela, hhayi kunoma iyiphi impahla yangempela noma impumelelo. Emhlabeni imicabango ibonakala ingaphatheki futhi ingeyona engokoqobo, futhi izimpahla zibonakala zangempela. Ezulwini izinto ezinengqondo ziye zanyamalala, kepha imicabango ingempela. Uma kungekho amafomu omqondo oshubile futhi ukhona kanye nokuba khona kwangempela kwezihloko zemicabango, ingqondo ijabule ngokungenakuqhathaniswa ukwedlula ingqondo yomuntu ojwayelekile ngemizwa yakhe ngenkathi esemhlabeni.

Bonke labo abangene emcabangweni wethu ngenkathi besemhlabeni, noma labo umcabango wethu beqondiswe kubo ekutholeni okuthile okuhle, bazocabanga ukuthi bazoba khona futhi basize ekwakheni izulu lethu. Ngakho-ke abangane bomuntu abakwazi ukuvalelwa kude ezulwini lakhe. Ubudlelwano bungaqhubeka ngomqondo emhlabeni wakhe wezulu, kepha kuphela uma ubudlelwano bungokwesimo esifanele futhi bungekho lapho bukhona ngokwenyama nangokwenyama. I-ngokoqobo ayinayo ingxenye ezulwini. Akukho mcabango ngezocansi noma ngesenzo sobulili ezulwini. Ezinye izingqondo ngenkathi zenziwe imizimba yenyama, zihlobanisa njalo imicabango yokuthi "umyeni" noma "unkosikazi" nezenzo zobuntu, futhi kungaba nzima ngazo ukucabanga ngendoda nomkayo ngaphandle komcabango wobudlelwano babo bomzimba. Akunzima ukuthi abanye bacabange umyeni noma unkosikazi, njengabalingani abasebenzela ekufezeni into eyodwa noma njengesihloko sothando olungenabugovu nolungeyona eyemizwa. Lapho ingqondo ethambekele ngokwengqondo ihlukane nomzimba wayo wenyama futhi seyingenile ezweni layo lasezulwini, nayo, ngeke ibe nomcabango wobulili ngoba iyobe ihlukane nomzimba wayo wenyama nezintshisakalo zayo zangokwesifiso futhi izobe ihlanjululwe ekupheleleni kwayo izifiso.

Umama okubonakala sengathi uhlukaniswe yikufa enganeni yakhe angaphinde ahlangane nayo ezulwini, kodwa njengoba izulu lihlukile emhlabeni, ngokufanayo umama nengane bayohluka ezulwini kulokho ababenakho emhlabeni. Umama owabheka ingane yakhe ngentshisekelo yobugovu kuphela, futhi ebheka le ngane njengempahla yakhe uqobo, akafisi ingane enjalo futhi ngeke futhi abe nayo ezulwini, ngoba umcabango onjalo wobugovu wokuba nempahla yangaphandle ayisiyonto futhi ayiwona ngaphandle ezulwini. Umama ohlangana nengane yakhe ezulwini unombono ohlukile kumuntu lowo umcabango wakhe aqondiswe kuye, kunokuba umama onobugovu azalele ingane yakhe yasemzimbeni, ngenkathi esemhlabeni wenyama. Imicabango ebusayo kukamama ongenabugovu yothando, usizo nokuvikelwa. Imicabango enjalo ayibhujiswa noma ayithikamezi ngokufa, kanti umama owayenemicabango enjalo ngomntanakhe ngenkathi esemhlabeni uzoqhubeka nokuba nabo ezulwini.

Awukho umqondo womuntu okhawulelwe noma ogxilile emzimbeni wawo wenyama futhi wonke umqondo womuntu onomzimba unobaba wakhe osezulwini. Lowo mqondo oshiye impilo yasemhlabeni futhi wangena ezulwini lawo, futhi imicabango yakhe emihle kakhulu yaqondiswa noma yathinteka kulabo ebaziwa emhlabeni, ungathinta izingqondo zalabo basemhlabeni uma izingqondo emhlabeni zifinyelela phezulu ngokwanele emcabangweni.

Umcabango wengane umama ayithwele naye ezulwini awuyena owakhe usayizi nobukhulu bawo. Empilweni yasemzimbeni wayeyazi ingane yakhe njengosana, njengomntwana esikoleni, futhi kamuva mhlawumbe njengobaba noma umama. Kuwo wonke umsebenzi womzimba wayo womzimba umcabango omuhle wengane yakhe awukashintshi. Ezulwini, umcabango kamama ngengane yakhe awuhlanganisi umzimba wakhe wenyama. Umcabango wakhe ulungele kuphela.

Umuntu ngamunye uzohlangana nabangane bakhe ezulwini kuze kube sezingeni lokuthi uyazi labo bangane emhlabeni. Emhlabeni umngani wakhe angaba nenalithi noma iso lenyanga, inkinobho noma ikhala lebhodlela, umlomo onjenge-cherry noma nesikhafu, isidlo noma inki yesibhakela, ikhanda elimise okombala noma ikhanda elinjengehlamvu, ubuso obunjengalo i-hatchet noma isikwashi. Isimo sakhe singaba nakwabanye abanjengo-Apollo noma umSathane. Lezi zivame ukungafani nezimfihlakalo nemaskhi abangane bakhe abagqoke yona emhlabeni. Kepha lezi zimfihlakalo zizobhobozwa uma azi umngani wakhe. Uma ibona umngani wayo ngokusebenzisa imfihlakalo emhlabeni izomazi emhlabeni wezulu ngaphandle kwalezo ezifihliwe.

Akunangqondo ukulindela ukuthi kufanele sibone noma sibe nezinto ezulwini njengoba sinazo emhlabeni, noma sizwe sengathi izulu lingathandeki ngaphandle kokuthi sikwazi ukuba nazo. Umuntu akavamile ukubona izinto njengoba zinjalo, kodwa njengoba ecabanga ukuthi zinjalo. Akakuqondi ukubaluleka kwempahla yakhe kuye. Izinto ezinjengezinto ngokwazo zingezomhlaba futhi zibonakala ngezitho zakhe zomzimba zomqondo. Imicabango yalezi zinto kuphela engayiswa ezulwini futhi imicabango enjalo kuphela engangena ezulwini njengoba izonikeza injabulo yengqondo. Ngakho-ke ingqondo efanayo eyayingumcabangi womzimba emhlabeni ngeke alahlekelwe ngokulahla lokho okungenakunikela enjabulweni yayo. Labo esibathandayo emhlabeni, futhi bathande labo okudingekayo enjabulweni yethu, ngeke bahlupheke ngoba amaphutha abo kanye nemikhuba yabo emibi ayithathwa nathi ngomcabango wokuya ezulwini. Sizokwazisa kakhulu lapho sikwazi ukubacabanga ngaphandle kwamaphutha abo futhi sicabanga ngabo njengezinhloso. Amaphutha wabangane bethu axabana namaphutha ethu emhlabeni, futhi injabulo yobungani iyonakaliswa futhi ifikile. Kepha ubungani obungenasici butholakala kangcono ezweni lasezulwini, futhi sibazi ngokweqiniso njengoba banjalo kunangendlela abonakala ngayo nencithakalo yomhlaba.

Akunakwenzeka ukuthi ingqondo esezulwini ikwazi ukuxhumana nomuntu emhlabeni, noma ukuthi emhlabeni ikwazi ukuxhumana nomuntu ezulwini. Kepha ukuxhumana okunjalo akwenziwa nganoma yikuphi ukukhiqizwa kwezimpawu zemilingo, futhi akuqhamuki emithonjeni yemimoya noma lokho abasebenzelana nemimoya abakhuluma ngakho ngokuthi “umhlaba wabo” noma “izwe lasehlobo.” Izingqondo ezisezulwini akuyona “imimoya” abakhuluma ngayo imimoya. Umhlaba wezulu wezingqondo awusiwo umhlaba womoya noma ihlobo lehlobo lemimoya. Umqondo osezulwini lawo awungeni futhi ungakhulumi ngokusebenzisa ihlobo, noma nomqondo osezulwini awuzivezi nganoma iyiphi indlela emangalisayo kumuntu osebenzelana nemimoya noma kubangani bayo abasemhlabeni. Uma umqondo osezulwini ungene ezweni lasehlobo noma wabonakala kosebenzelana nemimoya noma waziveza esesimweni somzimba futhi waxhawula izandla futhi wakhuluma nabangane bawo ngomzimba wenyama, lowo mqondo kufanele uqaphele umhlaba, kanye nenyama nobuhlungu, izinhlupheko noma ukungapheleli kwalabo ebekhuluma nabo, futhi umehluko walokhu ungaphazamisa futhi uphazamise injabulo yakhe futhi izulu selizophela kulowo mqondo. Ngenkathi ingqondo isezulwini injabulo yayo ngeke iphazanyiswe; ngeke yazi noma yibuphi ububi noma amaphutha noma ukuhlupheka kwalabo abasemhlabeni, futhi ngeke ishiye izulu layo kuze kube ukuthi isikhathi sayo sezulu siphela.

Umqondo osezulwini ungakhulumisana nomuntu emhlabeni ngokusebenzisa umcabango nokucabanga kuphela futhi umcabango nokuxhumana okunjalo kuyohlala kuyinto ennoblement futhi enhle, kodwa ungalokothi ukweluleka lowo emhlabeni ukuthi uzithola kanjani imali, noma ukuthi anelise kanjani isifiso sakhe noma ukunikeza induduzo nje yobungani. Lapho ingqondo ezulwini ixhumana nomuntu emhlabeni, imvamisa ngomcabango ongeyena umuntu ophakamisa isenzo esithile esihle. Kungenzeka, nokho, ukuthi isiphakamiso leso singahambisana nomcabango womngani osezulwini, uma lokho okuphakanyisiwe kuhlotshaniswa nomlingiswa noma nomsebenzi wakhe owenziwa emhlabeni. Lapho umcabango walowo osezulwini esebanjwa yingqondo esemhlabeni, umcabango awusoze waziveza kunoma yiziphi izehlakalo. Ukuxhumana kuzocatshangelwa wedwa. Ngezikhathi zokufisa futhi ngaphansi kwezimo ezifanele, indoda esemhlabeni ingadlulisela umcabango wayo ezulwini. Kepha umcabango onjalo awunakuba nomsuka wasemhlabeni futhi kumele uhambisane nokuhle futhi uqondane nenjabulo yengqondo ezulwini, futhi awubudlelwano nobuntu bomufi. Lapho ukuxhumana phakathi kwengqondo ezulwini nasemqondweni kuqhutshwa, ingqondo ezulwini ngeke icabange omunye umuntu osemhlabeni, nendoda esemhlabeni ngeke icabange enye ezulwini. Ukuxhumana kungenziwa kuphela lapho izingqondo zihlanganiswa komunye nomunye, lapho indawo, isikhundla, impahla, kungawuthinti umqondo nalapho umcabango usenengqondo. Kulokho umuntu ojwayelekile akakhulelwa. Uma lenhlanganyelo injalo ibanjwa, isikhathi nendawo akuveli. Lapho lenhlanganyelo enjalo ibanjwa ingqondo ezulwini ayize emhlabeni, futhi umuntu akenyukeli ezulwini. Ukuhlangana okunjalo komcabango kungomqondo ophakeme walowo osemhlabeni.

Ngenxa yokuhluka kwemibono kanye nekhwalithi noma amandla emicabango kanye nezifiso zabantu, izulu alifani kubo bonke abaya lapho. Umuntu ngamunye uyangena futhi abheke futhi akwazise njengokugcwaliseka kwalokho ayekufisela injabulo yakhe. Umehluko wemicabango kanye nemibono yabantu unikeze izethulo zokubala nokubekwa phezulu kwamazulu ahlukene ajatshulelwa ngumuntu ngemuva kokufa.

Kukhona amazulu amaningi njengoba kukhona imiqondo. Noma kunjalo wonke angaphakathi kwezulu elilodwa. Umuntu ngamunye uhlala ezulwini lakhe enjabulweni ngaphandle kokuphazamisa injabulo yabanye. Le njabulo ingahle, uma ilinganiswa, ngesikhathi nangesikhathi sokuhlangenwe nakho komhlaba, ibonakale injengonaphakade engapheli. Ngokwemibandela yangempela yomhlaba ingahle ibe mfushane kakhulu. Kulowo osezulwini le nkathi izoba yaphakade, okuwumjikelezo ophelele wesipiliyoni noma umcabango. Kepha isikhathi sizophela, yize ukuphela kungeke kubonakale kulowo osezulwini ukuthi kube ukuphela kwenjabulo yakhe. Ukuqala kwezulu layo kwakungabonakali kungazelelwe noma kungalindelekile. Ukuphela nokuqala ezulwini kugijimela komunye nomunye, kusho ukupheleliswa noma ukufezekiswa futhi kubangela ukuzisola noma ukumangala njengoba la magama eqondwa emhlabeni.

Isikhathi sezulu njengoba kunqunywe yimicabango efanelekile futhi isebenza ngaphambi kokuba ukufa kube yide noma kube mfushane, kodwa kuqediwe futhi kuyaphela lapho ingqondo isiphumule emisebenzini yayo futhi isiqedile futhi yathatha imicabango yayo emihle ebingayitholi emhlabeni, futhi kusuka kulokhu kucabanga kuyaqiniswa futhi kuqabuleka ngokuthi kudedelwe futhi ukhohlwe izinkathazo nezinkathazo nokuhlupheka okwake kwaba nakho emhlabeni. Kepha emhlabeni wezulu ingqondo ayitholi ulwazi olwedlula olwalunalo emhlabeni. Umhlaba uyinkundla yezimpi zayo kanye nesikole lapho ithola khona ulwazi, futhi emhlabeni kumele ingqondo ibuyele ukuyoqedela ukuqeqeshwa kwayo nemfundo.

(Izophetha)

The Umhleli kumagazini kaJanuwari izokhuluma ngeZulu eMhlabeni.