I-Word Foundation
Yabelana ngaleli khasi



THE

I-WORD

MARCH 1913


I-Copyright 1913 ka-HW PERCIVAL

AMADODA NABANGANE

Kungenzeka yini ukuthi izinto ezisemqoka, ngezinqubo zemilingo, zingeniswe ngefomu lokukhonkolo ngezandla; Uma kunjalo, iyiphi ifomu elithile elizokhiqizwa futhi lenziwa kanjani?

Kungenzeka kumuntu onamandla okuqonda nenhlangano yezengqondo anikeze ubukhona bomzimba ngezinqubo zemilingo kunoma yiluphi uhlobo afisa ngalo; futhi nokho, kungaba eshibhile ekugcineni ngaye ukuze athole leyo nto njengabanye abantu bathola izinto ezifisweni zabo. Ngezandla njenge-matrix noma iyiphi idiphozi yamaminerali noma ifomu lejometri lingahunyushwa kusuka entweni esetshenziswayo. Ngokunjalo into engadalwa yizandla ingahlanganiswa futhi ibunjwe ifomu eliqinile.

Amandla okomoya nawengqondo adingekayo kulowo oyonikeza isimo somzimba ezintweni ezingabonakali yile: ukholo, intando nentando yokucabanga. Ngaphezu kwalokho, umzimba wakhe we-astral kumele ukwazi ukugcina nokukhiqiza amandla kazibuthe amaningi. Wonke umuntu unokukholwa, intando, nomcabango; kepha, kumlingo, laba kufanele bavuswe babe namandla aphezulu. Awukho umsebenzi owenziwa ngaphandle kokholo. Ngomsebenzi osezandleni zethu, umlingo wethu kumele abe nokholo, futhi lokho kuyokwazi ukusebenza. Lokhu kukholwa kungenzeka kungewona umphumela wemisebenzi nemizamo yakhe empilweni yamanje. Umlingo wethu kumele ube nokholo emandleni akhe okuletha ukubonakala kokungabonakali, ukwenza okusolekayo kuqondakale, ukwenza okubonakalayo okungabonakali, ukuveza emiqondweni lokho abavame ukukuqonda. Uma engenalo ukholo lokuthi lezi zinto zingenziwa, uma engenalo ukholo lokuthi angakwenza, khona-ke ngeke. Uma ekholelwa ukuthi angenza imisebenzi yomlingo ngoba othile umtshela ukuthi angakwenza, ukukholwa kwakhe akuyona ukholo. Kuhlala kuyinkolelo, umbono. Ukuze aphumelele emsebenzini wakhe ukukholwa kwakhe kumele kukhule ngaphakathi kwakhe, futhi kungabi nashushu nganoma yini engashiwo. Ukukholwa okuqhamuka ngale ndlela kuqhamuka olwazini olukhohliwe, olutholwe esikhathini esedlule. Akumele aqhubeke anelisekile ngokholo olungagungqi, kepha kufanele alethe okwedlule kulwazi lwamanje. Kumele asebenzise ingqondo yakhe. Uma ezimisele ukusebenzisa ingqondo yakhe ngemicabango, ukholo lwayo luzomqondisa ekusebenzeni kwakhe kwengqondo futhi luhlinzeke indlela yesikhathi esidlule yokuba nolwazi lwamanje.

Ngokuqondene nomcabango, umlingo wethu kumele ahluke kulabo ababizwa ngabantu bokucabanga, ngoba banezindiza ezinhle. Ukucabanga ukwenza izithombe, noma isimo okwenziwa ngazo izithombe. Izithombe ezenziwe ngumlingo wethu yimifanekiso engokwengqondo futhi, lapho yenziwe, ayihlukaniseki kalula njengaleyo yobumba noma enye into ebonakalayo. Izithombe zomlingo wethu kunzima ukwenza futhi ukuphula futhi zihlala isikhathi eside kunalezo ezenziwe ngemabula noma insimbi. Ukuze umcabango udingeke emsebenzini wakhe, umlingo wethu kufanele abeke umqondo wakhe kulokho azowunikeza isimo somzimba. Kufanele enze umfanekiso wayo. Lokhu ukukwenza ngokugcina ingqondo yakhe isesimweni kuze kube kuye isithombe, angaphinde asibize ngomcabango. Lapho enokholo futhi enza izithombe ngokuzithandela, naye uyokwenza. Lokho ukusho ukuthi, uyakwazi ukubiza intando yakhe ukuthi isize emsebenzini wakhe. Intando ikuyo yonke indawo futhi kufana nogesi ihlala ikulungele ukubolekisa amandla ayo kunoma ngubani ohlinzeka insimu ngemisebenzi yayo futhi ongayenza ixhumane nensimu.

Yonke iminyakazo yokubhukuda ingachazwa ngokunemba kwezibalo; nokho, uma umuntu emanzini ezama ukulandela izinkomba kodwa engenalo ukholo emandleni akhe okubhukuda futhi engazicabangi ebhukuda ngenkathi enza ukunyakaza, khona-ke akafuni ukubhukuda. Ukungabaza bese kwesaba ukumbamba, futhi uyacwila. Ekuzameni ukuhamba ngentambo eqinile, umuntu ongakholwanga ukuthi angakwazi ukuhamba ngayo futhi akazicabange esezintanjeni futhi ehamba ngentambo ufuna ukwehla, futhi uyakwenza. Ukujwayelana nemithetho yokudonsela phansi ne-physics ngeke kumgcine kuleyo ntambo. Ukukholwa kumkhombisa ukuthi kanjani. Ukucabanga kumgcina entanjeni. Uzoyinika amandla okuhamba. Inqobo nje uma azibona esezintanjeni nokuzethemba kwakhe kuqhubeke, ngeke awe. Kepha uma umcabango wakhe ushintsha, futhi uma kungasho okwesikhashana okwesibili azibona kuwa, isithombe asenzayo sokuwa kwakhe ngeke silinganise futhi simdilize.

Ehlonyiswe ukholo, intando, nokucabanga, umuntu angakwazi ukuveza ngezandla zakhe izinto ezingokoqobo ngezinqubo zemilingo. Ukufanekisa: Ukuze kubonakale ukubonakala komzimba, ifomu kumelwe libanjwe noma licatshangwe. Uketshezi olujikelezayo, olungabonakali, kufanele lubanjwe luhlangane luze luqine futhi luqine emcabangweni. Lona umsebenzi wokucabanga. Ukudlula manje kungenziwa ngezandla nxazonke futhi mayelana nefomu oyifunayo. Ngokunyakaza kwezandla ezizungeze ifomu, i-elemental matter iyadonswa futhi yehliselwe kulelo fomu futhi, kancane kancane, ngokuqhubeka kwemvula, ifomu liyabonakala futhi libe ngokoqobo. Lokhu kwenziwa ngamandla okholo, okwenza imithetho elawula indaba eyisisekelo yaziwe nokuthi idwetshwa kanjani ibe yisimo. Incwadi yefa inika amandla okwenza konke lokhu futhi iyi-ejenti okufezwa ngayo wonke umsebenzi. Umcabango ungumhlahlandlela obangela ukuthi intando ihlanganise noma ihlanganise into eyisiqalo futhi iyenze ibe sesimweni. Uma umcabango untengantenga ekusebenzeni, umsebenzi uyama. Uma umcabango uzinzile, umsebenzi wokucabanga nokholo uzoqedwa ngentando. Ifomu lenziwa ngokomzimba, futhi lilingana nombala ofunekayo. Into encane, njengetshe noma i-crystal noma i-gem, ingase yakheke ngokubeka isandla sokudla phezu kwesobunxele, isikhungo sentende maqondana nomunye. Khona-ke itshe noma itshe eliyigugu noma ikristalu kufanele kucatshangelwe futhi leso sithombe kufanele sicatshangwe futhi imvula yaso ithandeke. I-magnetism yezandla zomqhubi yinhlabathi lapho isithombe sekristalu noma igugu, njengegciwane noma imbewu, siqala ukukhula. Ngamandla kazibuthe phakathi kwezandla, imisebe noma imisebe yokukhanya yenziwa ukuthi ingene ku-matrix engqondweni, kuze kube yilapho kukhiqizwa itshe eliyigugu losayizi nombala kanye nokucwebezela okufunayo. Amafomu aye akhiqizwa futhi angakhiqizwa izinqubo zemilingo, kodwa kulula ukuthola amafomu afunwayo ngezindlela ezivamile kunokudlulela ekuqeqeshweni okudingekile ukuze kukhiqizwe ngezindlela zemilingo. Kodwa kuhle ukuba umuntu abe nokholo, athuthukise ingqondo yakhe, afunde ukusetshenziswa kwentando. Ukuthuthukiswa noma ukutholwa kwalawa mandla amathathu omlingo kuzokwenza indoda kuye. Khona-ke angakwazi, kodwa akunakwenzeka ukuthi uzoba umenzi wamatshe ayigugu noma ezinye izinhlobo ngezinqubo zemilingo.

 

Izandla kufanele zisetshenziswe kanjani ekuphulukiseni komzimba wakho womzimba noma noma iyiphi ingxenye yomzimba?

Izikhombisi-ndlela azinikezwe ezingakulungela zonke izinhlobo zezifo, kepha izinkomba zinganikezwa ukusiza ekwelashweni kwezifo zomthethosisekelo nezasendaweni, futhi ezingasebenza ngokujwayelekile kwabanye abaningi. Kungcono kakhulu kulabo abangapholisa baqonde izisekelo ezimbalwa ngomzimba nangamandla kazibuthe, ngaphambi kokuthi bazame ukwelashwa ngozibuthe, kwemizimba yabo noma eyabanye.

Umzimba wenyama uyisixaka sendaba esihlelwe ngokuya ngemithetho ethile, ingxenye ngayinye ukwenza imisebenzi ethile futhi inikeze izinjongo ezithile, enhlalakahleni ejwayelekile yawo wonke. Isisindo esibonakalayo sibanjwa ndawonye, ​​silungiswe futhi sigcinwe, ngumzimba omuhle wozibuthe osesiswini. Imisebenzi yemvelo yomzimba wenyama, njengokumunca, ukugaya, ukugqugquzela, ukuqeda, kanye nakho konke ukunyakaza kokuzenzela, yenziwa ngumzimba kazibuthe wefomu esindweni esibonakalayo. Imithetho ethile ilawula yonke imisebenzi yomzimba. Uma le mithetho yeqa, ukuhlupheka ngokomzimba kuzolandelwa nakanjani. Lezi zinkinga zingubufakazi bokuthi kukhona okungalungile okwenziwe, nokuthi kukhona okuthikamezayo noma ukuthi kukhona izinto eziningi ezivimbayo emzimbeni ezivimbela amandla kazibuthe ukuthi alethe ubudlelwane obunobunye bezingxenye noma imisebenzi yawo, noma ukuthi kunokusebenzisa okukhulu kakhulu wamandla ngaphezu kwemithombo yawo. Umzimba wefomu likazibuthe ibhethri lokulondoloza lapho impilo yendawo yonke isebenza khona. Amandla kazibuthe aphakathi nendawo ahlanganisa impilo yasendaweni nezinto zomzimba. Ngaphandle komzimba kazibuthe, isisindo esibonakalayo besizokhuphuka sibe uthuli.

Ekwelapheni ukugula usebenzisa izandla, isandla sokudla sibekwa ebunzini nasesandleni sobunxele ngemuva kwekhanda. Ngemuva kokuhlala lapho buthule imizuzu embalwa, isandla sokudla kufanele sibekwe esifubeni nasesandleni sobunxele maqondana nomgogodla. Emizuzwini embalwa isandla sobunxele kufanele sibekwe kokuncane ngemuva nangentende yesandla sokudla kukhaba. Ngomzuzu noma emibili isandla sokudla kufanele sisuswe kancane nangobumnene sibhekise yonke indawo yesisu — endaweni lapho iwashi lilimele khona — amahlandla angamashumi amane nesishiyagalolunye bese lilethwa endaweni yalo yokuqala futhi livunyelwe ukuhlala cishe kathathu imizuzu. Isandla sobunxele kufanele sigcinwe simile, ngentende ngaphansi komgogodla, ngesikhathi sokuhamba kwesandla sokudla. Umzimba kufanele ube sesimweni sokuhlala phansi.

Ngokuphathelene nanoma yikuphi ukwelashwa kwendawo, isandla sobunxele kufanele sibekwe ngaphansi kwengxenye ethintekile kanye nesandla sokudla ngakolunye uhlangothi kwengxenye futhi kuvunyelwe ukuhlala cishe imizuzu emihlanu noma kuze kufike isikhathi lapho umuntu ezizwa ngokwemvelo ukuthi sekuyisikhathi sokuyeka . Ukwelashwa kwasendaweni kufanele kwandulelwe noma kulandelwe ukwelashwa okujwayelekile okuchazwe kuqala. Izitho zomzimba zingahlikihlwa, kepha ukusikeka kufanele kube mnene. Ukwelashwa ngeHarsh kuvame ukulimaza ngokuya ngalezi zindlela.

Izandla ezibonakalayo azivezi ikhambi; Amandla kazibuthe asezandleni awakhiqizi ikhambi. Ukwelapha kukhiqizwa impilo yendawo yonke, eyenziwa kwifomu yamagnetic ngaphakathi komzimba wenyama ngezandla. Into yokubeka izandla emzimbeni ukwenza impilo yendawo yonke efinyelela kuzibuthe nokuqinisa ifomu lesibuthe ukuze ikwazi ukwamukela nokugcina futhi ukuxhumana ngqo nokuphila kwendawo yonke. Ekwelapheni umzimba womuntu noma womunye womuntu, kufanele kuqondwe kahle ukuthi ingqondo ayenzi mpilo, nokuthi ingqondo akufanele izame ukuqondisa okwamanje noma ukuphazamisa ukuhamba kwayo nganoma iyiphi indlela. Uma umuntu engakwazi ukugcina ingqondo yakhe isesimweni esizolile nesokuphumula, ukuze ungaphazamisi ikhambi, kungcono kakhulu ukungalandeli izindlela eziphakanyisiwe lapha. Ukuzama kwengqondo ukuqondisa okwakhona kwelashwa kulimaza ingxenye enkulu yomzimba ukwanelisa ingxenye encane. Kepha empeleni zonke izingxenye zilinyazwa yidonsela. Lokhu akuyona ingqondo noma ukuphulukiswa kwengqondo. Lokhu kwelashwa ngozibuthe njengoba kuchaziwe kuzothuthukisa amandla kazibuthe ukuvuselela isenzo futhi impilo yendawo yonke izoyiphindisela. Ukuze kusebenze ikhambi futhi ugcine umzimba uphilile, umzimba kufanele unikezwe ukudla umuntu akuthole kudinga ukulungisa nokulungisa ukwakheka kwawo, futhi konke ukungcola noma okuchitheka emzimbeni kumele kumiswe.

Umngani [HW Percival]