I-Word Foundation
Yabelana ngaleli khasi



IDEMOCRACY IS SELF-GOVERNMENT

UHarold W. Percival

INGXENYE I

INKAMPANI KANYE NOMSEBENZI

Lawa magama amabili, imali nezisebenzi, aseya ngokuya eyaluza futhi edida izisebenzi eziyizinhloko nezisebenzi zezandla aze aphazamisa ohulumeni futhi aphazamisa ngendlela eyingozi isimo senhlalo yabantu. Lawa magama amabili ngokuvamile enzelwe ukucwasa kanye nokuqhuba abantu emaqenjini aphikisanayo; ukubathukuthelisa nokubabeka phezu komunye nomunye njengezitha. La magama amabili azala inzondo nentukuthelo; babhebhethekisa ukungezwani futhi babangele iqembu ngalinye ukuba lisebenzise noma iyiphi indlela esemandleni alo ukuze liphazamise futhi linqobe elinye.

Akuyona intando yeningi leyo. Lokho kuholela ekuweni kwentando yeningi. Abantu abafuni lokho kwenzeke.

Lapho “Inhloko-dolobha” kanye “Nezabasebenzi” bewaqonda ngempela amaqiniso njengoba enjalo, ngokucabanga nangokuzibeka endaweni yomunye bese bezwa isimo sinjengoba sinjalo, ngeke baqhubeke nokucwila futhi bezikhohlisa. Esikhundleni sokuba yizitha, bayoba, ngokwesidingo, futhi ngokwemvelo, babe izisebenzi ezihlangene ukuze kuzuze ukuphila komuntu wonke.

Abantu abakwazi ukuzimela komunye nomunye. Ukuze ube nomndeni nempucuko, abantu kumele bancike komunye nomunye. Imali engenamsebenzi ngaphandle kwezeMisebenzi njengoba nabasebenzi bengakwazi ukwenza ngaphandle kweNhlokodolobha. Isakhiwo senhlalo sakhiwe futhi sincike kwiNhlokodolobha kanye Nezabasebenzi. Laba ababili kumelwe bafunde ukusebenza ndawonye ngokuzwana ukuze kuzuze bona ngokwabo. Kodwa-ke yilowo nalowo kufanele abe yilokho ayikho futhi enze umsebenzi wakhe; akufanele izame ukuba enye, noma ukwenza umsebenzi womunye. Enye iyadingeka endaweni yayo futhi yenza umsebenzi wayo njengoba enye isendaweni yayo futhi yenza umsebenzi wayo. Lawa ngamaqiniso alula, amaqiniso okufanele wonke umuntu awaqonde. Ukuqonda amaqiniso kuzovimbela izingxabano. Ngakho-ke kuyoba kuhle ukubuza ngemali kanye nabasebenzi futhi ubone ukuthi zihlobene kanjani.

Iyini imali? I-capital iwukusebenza ngokuvumelana kwezinto ezine ezibalulekile lapho zonke izinto ezingacatshangwa zingakhiqizwa. Izinto ezine ezibalulekile yilezi: i-head-capital, i-hand-capital, i-time-capital, kanye ne-intelligence-capital. Yini umsebenzi? Umsebenzi kuwukukhandleka kwemisipha noma kwengqondo, umzamo, umsebenzi okufanele wenziwe nganoma iyiphi injongo yinoma yimuphi umsebenzi.

Yini i-capitalist? Unxiwankulu yinoma yimuphi umsebenzi osebenzisa i-time-capital kanye ne-intelligence-capital njengonxiwankulu noma njengonxiwankulu ngesandla, ngokwamandla akhe kanye nekhono lakhe.

Yini i-head-capitalist? Inhloko-dolobha isisebenzi esihlinzeka futhi sihlele izindlela nempahla yomsebenzi unxiwankulu wezandla azibandakanya naye futhi avume ukuwenza ukuze athole isinxephezelo esithile.

Iyini i-hand-capitalist? I-hand-capitalist isisebenzi esizibandakanyayo futhi ukuze sithole isinxephezelo esithile sivuma ukwenza umsebenzi awenziwe ngonxiwankulu.

Iyini imali-yesikhathi? Isamba sesikhathi sibalulekile kuzo zonke izinhlobo zomsebenzi futhi bonke abasebenzi abanazo ngokufanayo; akekho umsebenzi onesisebenzi esiningi noma esingaphansi kwanoma yisiphi esinye isisebenzi, angenza ngaso njengoba ebona kufanele futhi ekhetha.

Iyini intelligence-capital? I-Intelligence-capital ibalulekile kulo lonke uhlobo lomsebenzi ohleliwe isisebenzi ngasinye esinaso ngezinga elithile, kodwa okungekho abasebenzi ababili abanalo ngezinga elifanayo; isisebenzi ngasinye sinaso ngezinga elingaphezulu noma elincane kunabanye, futhi liyahlukahluka ngezinga ngokuya ngomsebenzi leso sisebenzi esisebenza kuwo.

Ngalokhu kuqonda, akekho ongehluleka ukubona ukuthi ikomkhulu lisho futhi liyinhloko, inhloko noma isitho esiyinhloko somzimba, njengesomzimba womuntu siqu, noma inhloko yendikimba yabasebenzi. Njengokujwayelekile, imali enkulu iyinoma yini edingekayo ukuze kufezwe umsebenzi ohleliwe. Ngomqondo wezimboni noma webhizinisi, imali enkulu isho inani, impahla noma ingcebo yanoma yiluphi uhlobo.

Mayelana nomsebenzi: Olunye uhlobo lomsebenzi lwenziwa ikhanda, ikhanda noma umsebenzi wobuchopho; olunye uhlobo lomsebenzi lwenziwa ngezandla, ngesandla noma ngomsebenzi owenziwe ngekhanda. Ngakho-ke kunezinhlobo ezimbili zezisebenzi, izisebenzi zekhanda noma zobuchopho kanye nezisebenzi zezandla noma eziqinile. Isisebenzi ngasinye kumelwe sisebenzise ikhanda nezandla zaso kunoma yini esiyenzayo njengomsebenzi, kodwa isisebenzi esiyinhloko sisebenzisa ubuchopho baso ngezinga elikhulu kunezandla zaso, futhi isisebenzi sezandla ngokuvamile sisebenzisa isibindi saso ngezinga elikhulu kunekhanda laso. Inhloko ihlela futhi iqondise izandla, futhi izandla zenza lokho inhloko ekuhlelayo noma ekuqondisayo, kunoma yimuphi umsebenzi owenziwayo, njengomuntu ngamunye noma njengenhlangano.

Mayelana nesikhathi esibalulekile: Imali yesikhathi yabiwa ngokulinganayo kubo bonke abantu. Umuntu oyedwa akanaso isikhathi esiningi futhi akanaso isikhathi esincane kunanoma yimuphi omunye. Isikhathi silingana nomsebenzi wanoma yisiphi isisebenzi esisodwa njengoba sinjalo enkonzweni yanoma yisiphi esinye isisebenzi. Futhi ngamunye angase asebenzise noma angasebenzisi imali yakhe yesikhathi ngendlela athanda ngayo. Isisebenzi ngasinye singaba ngusongxowankulu wesikhathi njenganoma yimuphi omunye umsebenzi. Isikhathi siyindlela yokwenza noma yokuthuthukisa nokuqongelela zonke ezinye izinhlobo zemali. Ayiceli lutho kunoma ubani futhi ivumela wonke umuntu ukuthi enze njengoba ethanda lowo muntu. Isikhathi sikhululekile emhlabeni wonke kangangokuthi asibhekwa njengemali enkulu, futhi sichithwa kakhulu yilabo abangazi kangako ukusetshenziswa kanye nenani lemali.

Maqondana nobuhlakani obubalulekile: Intelligence-capital yileyo kuwo wonke umsebenzi umsebenzi okufanele awusebenzise ngenkathi ecabanga. Ubuhlakani bukhombisa noma yisiphi isisebenzi ukuthi singenzani ngekhanda laso nezandla, ubuchopho kanye nobuqhawe baso. Futhi isisebenzi sibonisa, ngendlela esiphatha ngayo umsebenzi waso, izinga lokuhlakanipha leso sisebenzi esinakho nesikusebenzisayo emsebenzini waso. Ubuhlakani bubonisa isisebenzi esiyinhloko indlela yokuhlela umsebenzi waso, indlela yokuthola ukwaziswa nezindlela zokufeza umsebenzi ohleliwe. Ubuhlakani, njengesikhathi, buvumela isisebenzi ukuthi sikusebenzise ngendlela athanda ngayo; kodwa, ngokungafani nesikhathi, ukuhlakanipha kuyamqondisa ekusebenziseni isikhathi sakhe ekufezeni umsebenzi wakhe nasekufinyeleleni injongo yakhe, kungaba leyo njongo yokuhle noma okubi. Ubuhlakani bubonisa isisebenzi sezandla indlela engcono kakhulu yokuhlela isikhathi saso ekwenzeni umsebenzi waso, indlela yokuba nekhono ekusebenziseni izandla lapho senza umsebenzi waso, kungakhathaliseki ukuthi umsebenzi ukumba umsele, ukulima umsele. , ukwenza izinsimbi zomculo ezintekenteke, ukusetshenziswa kwepeni noma ibhulashi, ukusika amatshe ayigugu, ukushaywa kwezinsimbi zomculo, noma ukuqopha imabula. Ukusetshenziswa okuqhubekayo kobuhlakani bakhe kuzokhulisa inani lesisebenzi esiyinhloko kanye nesisebenzi sezandla emandleni akhe kanye nekhono lokucabanga ekuhleleni inhloko-dolobha yakhe kanye nenhloko-dolobha yakhe kanye nemali yakhe yesikhathi sokukhiqiza okungcono kakhulu nokukhulu kakhulu. umsebenzi lowo isisebenzi esisebenza kuwo.

Ngakho-ke kuyacaca ukuthi izinto ezine ezibalulekile zemali kanye nomsebenzi ziphethwe isisebenzi ngasinye; ukuthi ngesisebenzi ngasinye esinezinto ezine ezibalulekile sizisebenzise njengosonhlamvukazi noma sizibambele mathupha njengonxiwankulu noma njengonxiwankulu ngesandla; ukuthi ngokuhlanganiswa nokuphatha kwakhe inhloko-dolobha kanye nesandla kanye ne-time-capital kanye ne-intelligence-capital, inani lomsebenzi ngamunye likalwa ngokomsebenzi esiwenzayo. Ngakho-ke kunengqondo futhi kuyiqiniso ukuthi kuwo wonke amabhizinisi ahleliwe, isisebenzi ngasinye kufanele sithole isinxephezelo esisekelwe esilinganisweni senani lomsebenzi esiwenzayo kunoma yimuphi umnyango walelo bhizinisi esisebenza kuwo.

Imali esetshenziswayo engasetshenziswa ayinalutho; ayikhiqizi lutho; ngokuhamba kwesikhathi iyaphela ukuba yimali. Ukusetshenziswa okungalungile kwenza kumoshe imali. Ukusetshenziswa okufanele kobuchopho kanye ne-brawn kanye nesikhathi, lapho kuhlelwe kahle futhi kuqondiswa ubuhlakani, kuzoholela engcebweni, kunoma yikuphi ukufeza okufiswayo. Isikhathi sibalulekile ekufezeni uma sisetshenziswa ubuchopho kanye ne-brawn. Kuncane okufezwayo ngesikhathi esiningi lapho u-brawn eqondisa ubuchopho. Kuningi okufezwayo ngesikhathi esincane lapho ubuchopho obuhlakaniphile buqondisa ubuqili. Futhi ingqikithi yesikhathi isekufezweni.

Ikhephithali njengenhloko esebenzayo noma imali yobuchopho, kufanele ihlinzeke ngezindlela nezindlela zokusebenza kwezandla noma izimali ezishibhile. Okusho ukuthi, indikimba yamadoda ebizwa ngokuthi “Onxiwankulu” noma “Onxiwankulu” ihlinzeka ngendawo nezimo zomsebenzi, kanye nohlelo noma uhlelo umsebenzi owenziwa ngalo, kanye nokusetshenziswa kwemikhiqizo yomsebenzi.

Maqondana nesinxephezelo noma izinzuzo eziwumphumela womsebenzi weNhlokodolobha kanye Nezabasebenzi, uma Imali Enkulu ingazicabangeli ngokufanelekile izintshisakalo Zabasebenzi, futhi uma Abasebenzi bengeke bacabangele izintshisakalo zeNhlokodolobha, angeke kube khona isivumelwano. Kuyoba nokumoshwa Kwemali Enkulu kanye nokumoshakala Kwezisebenzi, futhi zombili zizolahlekelwa. Makube nokuqonda okucacile ukuthi ngayinye iyaphelelisana futhi iyadingeka komunye; ukuthi ngamunye uzoba nesithakazelo futhi asebenzele izithakazelo zomunye. Khona-ke, esikhundleni sokungqubuzana kuyoba khona ukuvumelana, futhi umsebenzi ongcono uyofezwa. Khona-ke i-Capital and Labour izothola ingxenye yayo efanele yenzuzo emsebenzini owenziwe futhi izowujabulela umsebenzi. Leli akulona iphupho losuku elinomoya. Umuntu uyoba yimpumputhe ngamabomu uma engeke abone futhi azuze kulawa maqiniso. Lawa kuzoba amaqiniso aqinile omsebenzi wosuku lwebhizinisi—ngokushesha nje lapho i-Capital and Labour, ngokucabanga, izosusa izimpumputhe zobugovu obuwubuwula emehlweni abo. Lokhu kuzoba umqondo omuhle ojwayelekile kanye nendlela esebenzayo futhi efana nebhizinisi yokusebenzisana ngokubambisana kweNkampani Yezimali kanye Nezabasebenzi—ukudala ubumbano lwangempela, ingcebo yeNhlokodolobha kanye nengcebo Yezabasebenzi.

Kodwa uma kucatshangelwa imali, imali ingena kuphi, idlala yiphi ingxenye, njengemali? Imali njengensimbi ehlanganisiwe noma iphepha eliphrintiwe ingenye yemikhiqizo engenakubalwa eyenziwa noma ekhuliswayo, njengocingo, amawigi, noma ama-waistcoat, noma njengezinkomo, ummbila noma ukotini. Kodwa imali ayikwazi ngempela ukubhekwa njengenhloko-dolobha, njengobuchopho nobuqhawe kanye nesikhathi nokuhlakanipha. Lezi yizinto ezibalulekile njengemali. Akuyona imikhiqizo ekhulile noma ekhiqizwayo. I-Capital and Labour ivumele imali ukuthi idlale ingxenye yemali engajwayelekile, engamanga nengalungile. Imali ivunyelwe ukuthi ibe yindlela yokuhwebelana, njengoba izinkinobho noma indwangu noma ummbila kungase kuvunyelwe ukuba kube njalo. Ubuchopho kanye ne-brawn kanye nesikhathi nokuhlakanipha kuyimali yangempela eyakha imikhiqizo yangempela eyenziwa ngegama elithi ingcebo. Umcebo uvame ukulinganiswa ngokwemali, nakuba imali ingesinye sezakhi eziningi noma umnikelo womcebo, njengezindlu namasimu namabhodwe namapani. Kuhle ukuvumela imali ukuthi ihlale njengendlela yokushintshanisa, i-go-phakathi kokuthenga nokudayisa, kodwa akulungile ukuba nayo ivelele ngokugqamile embonweni wengqondo ukuthi zonke ezinye izinhlobo zengcebo kumele zilinganiswe ngayo. amanani anciphayo. Ingcebo ayiyona Imali noma Umsebenzi; ingenye yemikhiqizo ewumphumela ye-Capital and Labour. Nakuba imali isaqhubeka nokuba yindlela yokuhwebelana kwezohwebo, kufanele ihlukaniswe yi-Capital and Labour ngokulingana nezintshisakalo zabo ezitshaliwe, kanye nenzuzo yazo efanayo.

Wonke umsebenzi oqotho uyahlonipheka uma ufeza injongo ewusizo. Kodwa-ke, kunezinhlobo ezahlukene zomsebenzi. Umhlaba ubuyoba indawo esabekayo ngempela ukube bonke abantu bebefana futhi becabanga futhi bezizwa befana futhi benza uhlobo olufanayo lomsebenzi ngokufanayo. Abanye abasebenzi bangenza izinhlobo eziningi zemisebenzi. Abanye banqunyelwe izinhlobo ezithile zomsebenzi abangawenza. Futhi amathuluzi kufanele ahluke ezinhlotsheni ezahlukene zomsebenzi. Ipeni alikwazi ukwenza umsebenzi wepiki, nepiki alinakwenza umsebenzi wepeni. Ngokunjalo kukhona umehluko ekusetshenzisweni kwamathuluzi. UShakespeare wayengeke asebenzise ipiki ngekhono lomgebi onolwazi. Futhi umgebi wayengeke abhale umugqa kaShakespeare ngepeni likaShakespeare. Kwakuyoba nzima kuPhidias ukugebha itshe lemabula umpheme weParthenon kunanoma yimuphi omunye wabakwali. Kodwa akekho umdwebi owayekwazi ukugenca etsheni lemabula elinye lamakhanda amahhashi—futhi ngamandla nomuzwa owafakwa kuwo nguPhidias.

Kubaluleke kakhulu kuwo wonke umqashi njengoba kubaluleke kuwo wonke umuntu oqashiwe, kubaluleke kakhulu kuwo wonke umuntu ocebile njengawo wonke umuntu ompofu nakuzo zonke izinhlobo zosopolitiki, ukucabangela ngokucophelela amaqiniso alula, isikhathi sisekhona. ukushintsha lokho okubizwa ngentando yeningi kube Intando Yeningi Yangempela. Kungenjalo kuyofika isikhathi lapho ukubhodla nokukhuphuka kwamagagasi omzwelo nesifiso kanye nemimoya ehlanya yomcabango kungeke kunqanyulwe. Uma sebeqala ukucekela phansi kanye nokushanela lokho okukhona kwempucuko, bashiya izinsalela kanye nencithakalo esikhundleni sakho.