I-Word Foundation
Yabelana ngaleli khasi



THE

I-WORD

Vol. 15 MAY 1912 Cha 2

I-Copyright 1912 ka-HW PERCIVAL

UKUPHILA

(Iyaqhubeka)

CISHE wonke umuntu unombono walokho okubizwa ngokuthi ukuphila, futhi lo mbono usekelwe ezintweni azishoyo azifisa kakhulu noma emibonweni ayifisayo. Ubheka ukuthi ukugcwaliseka kwezinto zakhe ekuphileni kuyoba ukuphila nokuthi izinto abanye abalwela zona azisizi ngalutho uma ziqhathaniswa nomgomo wenjongo yakhe. Ngamunye ubonakala eqiniseka ngokuthi uyazi ukuthi ukuphila kuyini ngempela, futhi lokhu kulwela ngomzimba nengqondo.

Ekhathele ukugaywa kwedolobha, umuntu ocabanga ukuphila okulula uyaqiniseka ukuthi ukuphila kutholakala endaweni ethule yezwe, phakathi kwezigcawu zokufuya nalapho engase ajabulele khona ukupholisa kwehlathi nokukhanya kwelanga emasimini, futhi uyabadabukela abamayelana naye bengakwazi lokhu.

Ingenasineke ngomsebenzi wayo onzima nowesikhathi eside kanye nokubusa kwezwe, futhi inomuzwa wokuthi ukhathele ukuphila epulazini, intsha enesifiso sokuvelela iyazethemba ukuthi edolobheni ingakwazi kuphela ukuthi kuyini ukuphila, enhliziyweni yebhizinisi futhi. phakathi kokuphithizela kwezixuku.

Ngokucabanga ngekhaya, indoda yemboni isebenzela ukuthi ikhulise umndeni wayo futhi ijabulele ukukhululeka nokunethezeka eyobe ikuzuzile.

Kungani kufanele ngilinde ukuze ngijabulele ukuphila, kucabanga umzingeli wokuzijabulisa. Ungakuhlehlisi lokho ongakujabulela namuhla. Ezemidlalo, imidlalo, ukugembula, ukudansa, ukudla okumnandi, izibuko ezishayayo, ukuxuba uzibuthe nobunye ubulili, ubusuku bokuzilibazisa, lokhu kuphila kuye.

Njengoba izinto azifunayo zinganeliseki, kodwa ngokwesaba ukukhangwa ekuphileni komuntu, umuntu ozincishayo ubheka umhlaba njengendawo okufanele igwenywe; indawo lapho izinyoka zicathama khona nezimpisi zilungele ukushwabadela; lapho ingqondo ikhohliswa yizilingo nenkohliso, nenyama isezingibeni zomqondo; lapho uthando ludlangile futhi izifo zihlala zikhona. Uya endaweni eseceleni ukuze azitholele khona imfihlakalo yokuphila kwangempela.

Benganeliseki ngesimo sabo sokuphila, abampofu abangenalwazi bakhuluma ngokudabuka ngengcebo futhi ngomona noma ngokuncoma bakhomba okwenziwa yinhlangano yezenhlalo futhi bathi, lezi zingajabulela ukuphila; ukuthi bayaphila ngempela.

Lokho okubizwa ngokuthi umphakathi, kwakhiwe kaningi ngamabhamuza aphezu kwamagagasi empucuko, ajikijelwa iziyaluyalu nemishikashika yezingqondo olwandle lwempilo yomuntu. Labo abasemphakathini babona ngokuhamba kwesikhathi ukuthi ukungena kungokuzalwa noma ngemali, akuvamile ngenxa yemfanelo; ukuthi uhlobo lwemfashini kanye nobuxhakaxhaka bemikhuba buhlola ukukhula kwengqondo futhi busonte umlingiswa; ukuthi umphakathi ubuswa izinhlobo eziqinile kanye nokuziphatha okungaqinisekile; ukuthi kukhona ukulambela indawo noma ukuthandwa, futhi usebenze ngokuthopha nenkohliso ukuze uyivikele futhi uyibambe; ukuthi kukhona ukulwa nemizabalazo kanye nezingobe zokunqoba okuyize okuhambisana nokuzisola okuyize ngodumo olulahlekile; ukuthi izilimi ezibukhali zishaya emphinjeni ocwebezelayo futhi zishiye ubuthi emazwini abo anoju; ukuthi lapho ubumnandi buholela khona abantu balandele, futhi lapho kugcwala imizwa ephukile bashaye izifiso zabo ukuze banikeze injabulo entsha futhi ngokuvamile esekela izingqondo zabo ezingaphumuli. Esikhundleni sokuba ngabamele isiko kanye nezicukuthwane zeqiniso zokuphila komuntu, umphakathi, njengoba unjalo, ubonwa yilabo asebedlule isikhathi eside ubuhle bawo, ngokuyinhloko ufana nokugeza nokukhukhuleka, okuphonswa esihlabathini ngamagagasi enhlanhla evela. ulwandle lwempilo yomuntu. Amalungu omphakathi acwebezela ekukhanyeni kwelanga okwesikhashana; bese kuthi, bengathinteki kuyo yonke imithombo yokuphila kwabo futhi bengakwazi ukugcina unyawo oluqinile, bakhukhulwa amagagasi enhlanhla noma banyamalale njengezinto ezingezona ezemvelo, njengegwebu eliphephukayo. Umphakathi wamathuba amancane unikeza amalungu awo ukuthi azi futhi axhumane nemisinga yempilo yawo.

Yekani indlela yezwe, yemukelani ukukholwa, nincenge umshumayeli nompristi oqotho. Ngena ebandleni futhi ukholwe, futhi uzothola amafutha emanxebani akho, induduzo yokuhlupheka kwakho, indlela eya ezulwini nezinjabulo zalo zokuphila okungenakufa, nomqhele wenkazimulo njengomvuzo wakho.

Kulabo abalahlwe ukungabaza nokudinwa yimpi yomhlaba, lesi simemo yiso iculo likanina elimnene elisebancane. Labo abakhathazwa yimisebenzi nengcindezi yokuphila bangase bathole ukuphumula ebandleni okwesikhashana, futhi balindele ukuphila okungenakufa ngemva kokufa. Kufanele bafe ukuze bawine. Ibandla alikakwazi futhi alikwazi ukunikeza lokho elizitshela ukuthi lingumgcini wako. Ukuphila okungenakufa akutholakali ngemva kokufa uma kungatholakalanga ngaphambili. Ukuphila okungenakufa kufanele kuphilwe kukho ngaphambi kokufa kanti umuntu esesemzimbeni wenyama.

Nokho futhi noma yiziphi izigaba zokuphila ezingase zihlolwe, ngayinye izobonakala ingagculisi. Abantu abaningi bafana nezikhonkwane eziyindilinga emigodini eyisikwele abangayingenisi. Omunye angase ayijabulele indawo yakhe ekuphileni okwesikhashana, kodwa uyakhathala ngokushesha nje noma ngaphambi kokuba efunde lokho okufanele imfundise kona; bese efisa okunye. Umuntu obuka ngemuva kobukhazikhazi futhi ahlole noma yisiphi isigaba sokuphila, uthola kukho ukudumala, ukunganeliseki. Kungathatha iminyaka ukuthi umuntu afunde lokhu uma engakwazi, noma engeke, niyabo. Nokho kumele afunde. Isikhathi siyomnika okuhlangenwe nakho, futhi ubuhlungu buyolola ukubona kwakhe.

Umuntu njengoba enjalo emhlabeni uyindoda engathuthukile. Akaphili. Ukuphila kuyindlela umuntu athola ngayo ukuphila okungenakufa. Ukuphila akuwona ubukhona manje abantu abakubiza ngokuthi ukuphila. Ukuphila yisimo lapho ingxenye ngayinye yesakhiwo noma into ephilayo noma isidalwa sithintana nokuphila ngendlela ethile yokuphila, nalapho zonke izingxenye zisebenza ngokuhlanganyela ukwenza imisebenzi yazo ngenjongo yempilo yaleso sakhiwo, umzimba. noma ubukhona, nalapho inhlangano iyonke ithintana nezikhukhula Zokuphila kanye nemisinga yayo yokuphila.

Njengamanje ayikho ingxenye yenhlangano yomuntu exhumene nendlela yayo yokuphila. Ubusha abufinyeleleki ngaphambi kokuba ukubola kuhlasele isakhiwo esingokomzimba, futhi umuntu uvumela ukufa ukuba kuthathe ingxenye yakhe efayo. Lapho ukwakheka komzimba womuntu kwakhiwa futhi imbali yobusha ishaywa umoya, umzimba uyabuna ngokushesha futhi uphele. Nakuba umlilo wokuphila uvutha umuntu ukholelwa ukuthi uyaphila, kodwa akunjalo. Uyafa. Kuphela ngezikhathi ezingavamile lapho umzimba womuntu ungathintana nemisinga ethile yokuphila. Kodwa ukucindezeleka kukhulu kakhulu. Umuntu uyenqaba ngokungazi ukwenza ukuxhumana, futhi akazi noma ngeke azihlanganise zonke izingxenye zomzimba wakhe futhi akazibangeli ukuba zenze eminye imisebenzi ngaphandle kokunakekela okuncane komzimba wenyama, ngakho-ke akunakwenzeka. ukuze athwalwe ngokwenyama. Udonswa phansi yiyo.

Umuntu ucabanga ngezinzwa zakhe, futhi njengomuntu onomqondo. Akazicabangeli njengomuntu ongaphandle kwemizwa yakhe, ngakho akaxhumani nokuphila nomthombo wobuntu bakhe. Ingxenye ngayinye yenhlangano ebizwa ngokuthi umuntu ilwa nezinye izingxenye. Udidekile ukuthi ungubani futhi uhlala ezweni lokudideka. Akunangqondo ukuthi uthintana nezikhukhula zokuPhila nemisinga yayo yokuphila. Akaphili.

(Kuzoqhutshwa)